Chakra tarpuy

Ayllu runaqa achkha rikch’ayniyuq mikhuykunatam ch’ulla chakrallapi tarpunku, sarata hawaswan, kinuwawan ima, papa ullakuwan, uqata isañuwan, añuwan ima. Mikhuytaqa iskay kimsa huñu tarpuyta atinchik. 

Huñu tarpuywanqa aswanta mikhuy kallpachakun allpawan, unuwan, intiwan sapanka mikhuypaq saphinqa mana kasqanchu. Chaymanhina kallpachakuspa wiñanku (sara pisi sapiyuq, papataq achkha sapiyuq). Kay mikhuy huñu tarpusqapi pisita kurukunapas unquykunapas hap’in.

Qhawarisunchik: Huk chakrapi hawaslla tarpukunman chayqa unquyniyuq hawaskunaqa huk allin hawaskunaman hap’ichinman. Chayrayku hawasta saratawan kinuwatawan tarpunchik, hinaqa unquyqa mana utqaychu hap’in aswanpas mana pisi unquykuna hap’inqachu. Chayraykum uqata papatawan chakra ukhupi tarpunchik hinaqa pisita kurupis unquypis hap’in.

Kay iskay kimsa mikhuy tarpuyqa chakra ruraqpaq aswan allin, hinaspipas huñu mikhuy tarpuypiqa aswan achkha rikch’ayniyuq mikhuykuna allin mikhuy kananpaq urinqa aymurakunqa. Mana huk pachallapichu mikhuyqa aymurakun huk mikhuy utqhayta puqun wakintaq mana utqhaytachu puqun

chaymanhina aymuranchik.

Tukuy mikhuykuna watan watapi huk chakrallapi tarpukun sapallantapas huñuspapas. Mikhuyta tarpuspa muyuchispaqa kurukunata unquykunata wañuchin. Sapa wata huk mikhuyllata tarpusunman hinaqa kurukunapis unquykunapis aswantachá allpapi chakrapi miranman puqunman. Chayraykum

mikhuy tarpuypi muyuchikqanchik hinaqa allinmi. Hinaspapis sapanka yura mikhuy mana kasqanchu, wakinqa allinta allpa kallpachaqninta ch’unqan, wakintaq allpata wanunkunawan kallpachan wak mikhuykuna kallpachakunanpaq.

Kay mikhuy tarpuy muyuchiyqa tawa watapaq:

• Ñawpa watapiqa papata tarpuna.

• Qhipan watapiqa kinuwata t’akana.

• Kimsa watapiqa siwara, awina, t’akakun.

• Tawa watapiqa hawasta tarpuna.

Ñawpa watapiqa papa allin allpapi allinta wiñan puqun urin ima. Chay qhipan watapiqa manaña papaqa allintachu wiñanman urinman, chayraykum kinuwa t’akakun aswan allin wiñananpaq urinanpaq imaraykuchus mana qurakuna papa qhananapi kanchu chayrayku.

Kimsa watapiqa siwara t’akakun, chaymanta hawasta allin kallpachakunanpaq. Wakin allpakunapiqa mikhuy tarpuy muyuchiypi kimsa wata chakra rurakun, kimsa watataq samachinku, imaraykuchus kay allpaqa pisi kallpalla chayraqmi kimsa watata saman kallpachakunanpaq.

Uyanchakunanchikpaq: Hawasta ñawpaqta rurana hinaspa papa tarpunapaq, imaraykuchus hawasqa allpata allinta nitrogéno nisqawan kallpachan. Wak suyukunapiqa chalapi sapa wata papallata ruranku allin wiñanapaq achkhata químico hampita churanku.